Η καραμέλα της Παιδείας

Ας ξεκινήσουμε με την ετυμολογία της παιδείας. Η λέξη «παιδεία» είναι παράγωγο του αρχαίου ρήματος «παιδεύω» που σημαίνει διδάσκω, εκπαιδεύω. Συνώνυμα: η λέξη παιδεία αναφέρεται στη νοητική και ψυχική καλλιέργεια ενός παιδιού, η οποία επιτυγχάνεται κυρίως μέσω της εκπαίδευσης (στις διάφορες βαθμίδες της). Η λέξη «κουλτούρα» ενσωματώνει τη δήλωση τόσο της πνευματικής καλλιέργειας όσο και του πνευματικού πολιτισμού (σε αντιδιαστολή προς τον τεχνικό / υλικό). Εκτός από την παροχή γνώσεων η εκπαίδευση αποσκοπεί επίσης στη μόρφωση του ανθρώπου καθώς και στη διάπλασή του, δηλαδή στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς και στην ανάπτυξη του ήθους του. Οι έννοιες αυτές αποδίδονται επίσης με τον όρο αγωγή.

Γιατί όμως την αναφέρω ως καραμέλα;

Είναι πάρα πολύ απλό αν κανείς αναλύσει μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα σε αυτή τη χώρα.

Παίρνεις ένα ταξί και ως συνήθως, θα γίνει μία συζήτηση για την κατάσταση των ημερών ή θα υπάρξει κάποιο συμβάν κατά την διάρκεια της διαδρομής που θα σχολιαστεί. Μετά την βαθειά ακαδημαϊκή συζήτηση, θα ακουστεί η φράση: Μας λείπει η παιδεία. Λίγα δευτερόλεπτα μετά θα πέσει κανένα βρισίδι σε περαστικό από τον οδηγό ή θα παραβιάσει κανένα σηματοδότη.

Συζήτηση μηχανόβιων, γκαζιές, κυβικά και ως συνήθως ατυχήματα ή ατοπήματα οδηγών αυτοκινήτων που έβαλαν σε κίνδυνο κάποιον μοτοσυκλετιστή. Μας λείπει η παιδεία, είναι το απόφθεγμα. Και όταν έρθει η ώρα να γυρίσουμε σπίτια μας, οι μισοί δεν θα φορέσουν κράνος.

Και γενικότερα σε κάθε πτυχή της ζωής μας σε αυτή την κοινωνία, θα ακούσουμε από τους "δήθεν" διανοούμενους ότι μας λείπει η παιδεία και έπειτα από λίγο καιρό, κάτι κάπως δούμε / διαβάσουμε που θα εκθέτει τον διανοούμενο για την έλλειψη παιδείας.

Είναι φοβερό πως σε αυτή τη χώρα είμαστε οι καλύτεροι στο να εντοπίζουμε το πρόβλημα, αλλά πάσχουμε στο να βρούμε λύση. Αυτή η καραμέλα που πιπιλάνε όλοι για την έλλειψη παιδείας, δεν είναι απλά ένα αίτιο, αλλά και ένα άλλοθι για δικαιολογήσουμε ότι στραβό συμβαίνει ή κάνουμε.

Έως ένα σημείο όντως υπάρχει έλλειψη παιδείας, όμως προτιμώ την έννοια της αγωγής από την ετυμολογία στην αρχή.

Μπορεί να είμαστε μία χώρα γεμάτη πτυχία και διδακτορικά, όμως πόσοι είναι πραγματικά καλλιεργημένοι;

Σε μία κοινωνία όπου η έλλειψη αξιοκρατίας διαιωνίζει τους τενεκέδες και δεν επιβραβεύει τους άξιους πως μπορούμε να μιλάμε για ηθική και κανόνες;

Όταν πλέον το σωστό θεωρείται θύμα ενός καρκινικού κοινωνικού συστήματος, πως αλήθεια αυτό επηρεάζει την διαμόρφωση της προσωπικότητας του καθενός;

Δυστυχώς ζούμε σε μία κατάσταση που μπορεί να περιγραφεί ως "και στραβά αρμενίζουμε και ο γυαλός είναι στραβός". Ποιά είναι η απώτερη αιτία που δεν αντιδρούμε;

Είναι καιρός να σταματήσουμε να πιπιλάμε την ίδια καραμέλα και να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Γίναμε συνένοχοι στο όλο έγκλημα που επιτελείται εναντίον μας, όταν μας εκπαίδευσαν ως μάζα να το δεχτούμε. Όταν παρατηρήσαμε πως δεν υπάρχει τιμωρία και όταν μας χάιδεψαν για να κάνουμε το λάθος. Μπήκαμε σε έναν λήθαργο από αυτούς που μας κατηγορήσανε ότι "μαζί τα φάγαμε".

Προφανώς δεν τα "φάγαμε μαζί" και προφανώς δεν "τα πληρώνουμε όλοι". Προσπάθησαν να μας κάνουν συνενόχους, εκείνοι που ήταν υπεύθυνοι να μας κάνουν καλύτερους, όμως αντί αυτού μας έκαναν χειρότερους διαβρώνοντας τα πάντα και μετά μας κατηγόρησαν γι αυτό. Φυλάξαμε τσίλιες για τον δολοφόνο και τώρα αντιμετωπίζουμε τις κατηγορίες του φόνου, την στιγμή που ο δολοφόνος έχει το θράσος να βρίσκεται στην πλευρά των μαρτύρων κατηγορίας.

Τελικά δεν κολλάει τόσο η ίδια καραμέλα που πιπιλάμε συνέχεια. Δεν είναι ούτε το μορφωτικό επίπεδο, ούτε οι γνώσεις, ούτε η καλλιέργεια. Απλά χάσαμε κάθε ηθική και το κυριότερο, το να προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι. Η κουτοπονηριά και ο εγωισμός, έγιναν παραδείγματα "επιφανών" ανδρών και οι επιφανείς μετατράπηκαν σε κορόιδα. Η όλη διαστρέβλωση των πάντων μας άφησε χωρίς κανένα επίπεδο αναφοράς να πατήσουμε, ενώ οι πολιτικές ιδεολογίες και τα ψέματα μας χώρισαν σε υποομάδες που τσακώνονται. Το άγχος της επιβίωσης μας έβαλε σε εγωιστικές ατραπούς, όπου δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πως το καλό όλων είναι και το καλό του ενός. Η κοινή λογική έχει χαθεί και παραμένουμε χαμένοι αναζητώντας μεσσίες.

Η λύση δεν είναι η "παιδεία", αλλά η καταπολέμηση των ανθρωπίνων παθών μας. Η προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι και να ξέρουμε πότε κάποιος είναι καλύτερος από εμάς. Να αντιληφθούμε το ότι δεν ξέρουμε τίποτα και να αναζητούμε την αλήθεια. Να βάλουμε εμείς φραγμούς εκεί που ένα ανήθικο, κακοστημένο κράτος δεν μπορεί.

Ας σταματήσουμε να πιπιλάμε την ίδια καραμέλα και ας ξεκινήσουμε να αλλάζουμε.